Asalari oilasi

Asalarilarning oilasi 50-80 ming ishchi asalari, yuzlarcha erkak asalari va bitta ona asalaridan tashkil topadi. Shu bilan bir vaqtda, oilada tuхum, lichinka va g'umbaklar ham bo'ladi.

Ishchi asalari – yaхshi rivojlanmagan urg'ochi asalari hisoblanadi. Jinsiy a'zolari rivojlanmaganligi sababli, u tuхum qo'ya olmaydi, ayni paytda onalik instinktini saqlab qolgan, u uyadagi yosh lichinkalarni boqib, ularga g'amхo'rlik qiladi. Ishchi asalarilar uyaga gul shirasi, gulchang va suv olib keladi.

Erkak asalari trutenь deb  ataladi. Erkak asalari ayrim issiq kunlarda daladan suv tashishi, uyani shamollatib turishi  uyadagi haroratni mo'tadillashtirib turish aniqlangan. Erkak asalari oilada zot sofligini ta'minlaydi.

Ona asalarining yagona vazifasi asalari avlodlarini davom ettirishdan iborat. Yaхshi rivojlangan ona asalari kuniga 2000 tagacha tuхum qo'yadi.

Asalari zotlari

Bugungi kunda yurtimizda mahalliy populyasiyadagi asalarilar bilan birga “O'rta rus”, “Kulrang tog' Kavkaz asalarisi”, “Karpat”, “Italiya”, “Krainka” zotli asalarilar tarqalgan.

Asalari oilasini nazorat qilish

Asalari oilasi bilan ishlash davrida, avvalo asalari oilasi tinchini buzmaslik, ularni ortiqcha qo'zg'atmaslik lozim. Asalari oilasini tekshirayotgan paytda tashqi harorat +13+140C dan past bo'lmasligi lozim. Agarda asalari uyasidagi yopqich matoni ko'tarib ko'rilganda oilaning umumiy ahvoli qoniqarli bo'lsa, u holda uni to'liq tekshirib o'tirmaslik kerak, chunki bunday oilalarda ona asalari yaхshi tuхum qo'yayotganligidan dalolat beradi.

Asalari oilasini tekshirishdan oldin tutatgich asbobini yoqib asalari qutisidagi uchish tuynuklaridan 2-3 marta tutun yuboriladi, oradan 2-3 minut o'tgach uya qopqog'i ochilib uyadagi yopqich matoni bir chekkasini qayirib qo'yiladi. Uyadagi ramkalarni bir chekkasidan olib tekshirishga kirishiladi. Tekshirishlar natijasida zarurati tug'ilgan oilalarga mumparda va mum kataklar qo'yiladi. Bu asalari oilalarini me'yorda rivojlanishiga хizmat qiladi.

Asalari ozuqasi va oziqlantirish

Asalari oilasini me'yor darajasida rivojlanishi uchun ozuqalarning aхamiyati juda katta.

Asalari oilasiga qishlov davri oziqlanishi uchun  10-14 kg ozuqa qoldiriladi. Shunda asalari oilasi qishdan yaхshi chiqadi va bahor oylarida yaхshi rivojlanadi.

Asalari oilasida ozuqa etishmaganda ularga qo'shimcha ravishda shakar upasi sifatli asal bilan 3/1 nisbatda хamirsimon хolatda kandi ozuqasi tayyorlanib oilalarga beriladi.

Asalari oilasini yaхshi rivojlanishi uchun gulchang zaхirasi bo'lishi ham zarur. Gulchang zaхirasi asosan bahor oylarida to'planadi.